🟦 Ổ cứng SSD là gì?

SSD (Solid State Drive) là loại ổ cứng dùng để lưu trữ dữ liệu trên máy tính, laptop, máy bàn, máy chủ… nhưng không sử dụng đĩa từ và đầu đọc cơ học như HDD.
Thay vào đó, SSD lưu dữ liệu bằng chip nhớ Flash (NAND), giúp tốc độ cực nhanh và độ bền tốt hơn.

Hiểu đơn giản:
→ SSD giống như một “thẻ nhớ / USB cao cấp”, nhưng nhanh hơn rất nhiều và dùng cho máy tính.

🟦 HDD là gì?

HDD (Hard Disk Drive) là ổ cứng cơ học dùng để lưu trữ dữ liệu trên máy tính, laptop, máy chủ…
HDD lưu dữ liệu bằng đĩa từ (platter) quay với tốc độ cao, và đầu đọc/ghi di chuyển để truy xuất dữ liệu.

Hiểu đơn giản:
→ HDD là ổ cứng “đời cũ”, lưu dữ liệu bằng cơ khí + đĩa từ, nên có tiếng động khi chạy.

🟦 I. Cách kéo dài tuổi thọ SSD (SATA / NVMe)

✅ 1. Không để SSD đầy dung lượng

• Luôn giữ trống ít nhất 10–20% để SSD tối ưu TRIM và wear-leveling.

• SSD đầy 90–100% dễ chậm và giảm tuổi thọ.

✅ 2. Bật TRIM (Windows 10/11 mặc định đã bật)

Giúp SSD tự dọn sạch ô nhớ, giảm hao mòn.
Kiểm tra nhanh:

fsutil behavior query DisableDeleteNotify

Kết quả 0 = TRIM đang bật.

✅ 3. Tránh ghi/xóa liên tục

• Không tải torrent trực tiếp vào SSD

• Không dùng SSD để ghi camera, chạy log nặng, chạy máy ảo thường xuyên (nếu dùng thì nên dùng SSD cao cấp TBW lớn).

✅ 4. Giảm số lần ghi không cần thiết

• Tắt Hibernate nếu không dùng

• Giảm file pagefile (không nên tắt hoàn toàn)

• Dùng trình duyệt lưu cache trên RAM (cho người rành kỹ thuật)

✅ 5. Giữ nhiệt độ ≤ 35–60°C

• SSD NVMe rất nóng → nên gắn tản nhiệt hoặc pad thermal.

• Không cho SSD chạy ở >70°C, tuổi thọ giảm nhanh.

✅ 6. Cập nhật firmware SSD

Giúp tránh lỗi controller, cải thiện độ bền và tốc độ.

⚠️ Không bao giờ làm với SSD

• Không chống phân mảnh (defrag) → làm giảm tuổi thọ do ghi nhiều

• Không tắt TRIM

• Không test benchmark quá nhiều

🟩 II. Cách kéo dài tuổi thọ HDD (Ổ cứng cơ)

✅ 1. Hạn chế số lần bật/tắt

• HDD chịu hao mòn cơ học khi spin-up / spin-down

• Nếu dùng nhiều trong ngày → nên để Sleep thay vì tắt máy liên tục.

✅ 2. Giảm rung và sốc

• HDD rất dễ hỏng khi bị va đập

• Laptop: tránh di chuyển khi ổ đang chạy

• HDD gắn ngoài: dùng box có chống sốc.

✅ 3. Giữ nhiệt độ ổn định 30–50°C

• HDD nóng trên 55°C dễ bad sector.

• Tủ PC nên có ít nhất 1 quạt gió hút ra + 1 quạt thổi vào.

✅ 4. Chống phân mảnh định kỳ

• HDD nên chạy Defragment để tăng tốc và giảm số lần đầu từ phải truy cập lung tung.

• Windows: Start → Defragment & Optimize Drives.

✅ 5. Nghe tiếng lạ → backup ngay

• Tiếng lạch cạch, tạch tạch, rít nhẹ = HDD sắp hỏng.

• Sao lưu dữ liệu ngay lập tức.

⚠️ Không bao giờ làm với HDD

• Không rút nóng khi đang đọc/ghi

• Không dùng nơi độ ẩm cao

• Không để nằm nghiêng hoặc tư thế lạ (phải đặt thẳng)

🟨 III. Mẹo dùng chung cho SSD & HDD để bền hơn

🔹 1. Dùng nguồn ổn định

Nguồn yếu/chập chờn → chết ổ nhanh.
Laptop: dùng sạc zin hoặc sạc chuẩn dòng.

🔹 2. Không để máy quá nóng

Nhiệt độ tổng thể cao làm giảm tuổi thọ cả SSD/HDD.

🔹 3. Backup dữ liệu quan trọng

SSD hỏng → thường mất sạch
HDD hỏng → bad từ từ nhưng vẫn nguy hiểm
→ nên có ổ thứ hai sao lưu.

🔹 4. Dùng box / dock chất lượng

Nếu bạn dùng Orico / Ugreen cho HDD–SSD rời thì:

• Ưu tiên chip JMS/JMicron

• Hỗ trợ UASP để giảm nhiệt và tăng tốc

• Tránh box nhôm mỏng vì tản kém